پمپ وکیوم یا پمپ خلأ ابزاریست که با برداشت شدن مولکول های هوا یا هر چیز دیگری از یک حجم و یا سطح از یک محفظهٔ مشخص آب‌بندی شده، یک فشار منفی یا (خلأ نسبی) ایجاد می‌کند که در گذشته وجود آن مفهوم چندانی نداشت و حتی دانشمندان وجود آن را انکار میکردند اما امروزه خلاء و وکیوم جزء جدا ناپذیر در زندگی بشر بحساب میرود و از آن در بسیاری از علوم بکار گرفته می شود.

این وسیله نخستین بار در سال ۱۶۵۰ میلادی توسط دانشمند آلمانی اتو وان گریکه و با انجام آزمایش نیمکره ماگدبورگ اختراع شد. از آن پس مدل‌های گوناگونی بر این اساس و برای استفاده‌های مختلف ساخته شده‌است.

پمپ وکیوم به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می شود:
پمپ خلأ آب در گردش یا رینگ آبی:

بیشتر در صنایع سنگین کاربرد دارد از آب برای خنک کردن استفاده می‌کند. وظیفه یک پمپ وکیوم آبی به مانند همه پمپ های وکیوم، ایجاد خلاء و حذف مولکول های هواست. در پمپ های وکیوم آبی، وظیفه ایجاد خلاء بر عهده آب می باشد. پمپ ها آبی گاهی کار کمپرسور گاز را نیز انجام می دهند. به پمپ های وکیوم آبی پمپ های درگردش یا رینگ آبی نیز گفته می شود.
طرز کار پمپ های وکیوم آبی

پمپ های خلاء رینگ آبی، می تواند از آب یا هر مایع سازگار با فرآیند وکیوم سازی با داشتن خاصیت فشار بخار مناسب، استفاده کند. در این پمپ ها پروانه یا تیغه ای وجود دارد که با چرخش حلقه های مایع را ایجاد کرده و وظیفه خلاء سازی را انجام می دهد.
کاربرد و ویژگی های پمپ های وکیوم آبی

پمپ های وکیوم آبی در صنایع بزرگ مانند پالایشگاه ها استفاده می شود. هزینه پایین تعمیرات، راندمان و ماندگاری بالا از ویژگی های پمپ های وکیوم آبی است.